Δημιούργησα αυτό το blog όταν έμεινα άνεργη. Αντιλαμβάνομαι τον εαυτό μου ως άνεργη του/λόγω ευρώ - δηλαδή ως eurounemployed. Γιατί; Τις παραμονές της εισόδου της Ελλάδας στο ευρώ, κυριαρχούσε μια ρητορική περί "ισχυρής Ελλάδας" και συμμετοχής της στον "πυρήνα της Ευρώπης" που θα έφερνε πλούτο - η οποία όμως δεν εξηγούσε πώς θα έρθει ο πλούτος. Τότε δεν έκανα οικονομικά, οπότε ρώτησα σχετικά φίλιες δυνάμεις οικονομικών συντακτών. Μου απάντησαν πως η συμμετοχή σε μια νομισματική ένωση αυξάνει τον συνολικό πλούτο, άρα επωφελούνται όλοι. Έστω, είπα, αλλά από τη στιγμή που ειδικώς η χώρα μας εισάγει όλο και περισσότερα από όσα εξάγει και χάνει διαρκώς παραγωγή, πώς θα ωφεληθεί από την ΟΝΕ; Κι αν αυτό γίνεται συνεχώς, δεν θα μας τελειώσουν κάποτε τα ευρώ; Πήρα μια απάντηση του τύπου "αυτό δεν έχει σημασία στα πλαίσια μιας νομισματικής ένωσης", η οποία δεν με ικανοποίησε. Πολλά χρόνια μετά, μάθαμε όλοι μας βιωματικά πως μια οικονομία με τα χαρακτηριστικά της ελληνικής, με τη συμμετοχή της σε μια νομισματική ένωση όπως η ΟΝΕ, υπερχρεώνεται και καταλήγει σε χρεοκοπία. Κι εγώ έμαθα ότι τα φαινομενικά απλοϊκά ερωτήματα που έθετα το 1999 περιέγραφαν το πρόβλημα του ισοζυγίου πληρωμών, που αποτέλεσε ένα από τα μείζονα προβλήματα του ευρώ, μια από τις βασικότερες αιτίες της κρίσης και το οποίο είχε συζητηθεί εκτεταμένα μεταξύ των οικονομολόγων κατά τη δεκαετία του 1990, όταν μεγάλο μέρος των δεινών που ζούμε σήμερα είχε προβλεφθεί - αλλά οι αλαζόνες πολιτικοί δεν έδιναν σημασία.
Να τι έγραφε ο οικονομολόγος Wynne Godley το 1992: "Τι θα συμβεί αν μια ολόκληρη χώρα – μια εν δυνάμει περιοχή σε μια πλήρως ολοκληρωμένη ένωση – υποστεί διαρθρωτική ύφεση; Όσο αυτή η χώρα αποτελεί ανεξάρτητο κράτος έχει τη δυνατότητα να υποτιμήσει το νόμισμά της. Στη συνέχεια μπορεί να συνεχίσει την οικονομική της δραστηριότητά επιτυχώς με πλήρη απασχόληση αν υποθέσουμε ότι ο κόσμος δεχτεί τις απαραίτητες μειώσεις στα πραγματικά του εισοδήματα. Σε μια οικονομική και νομισματική ένωση όμως, αυτή η δυνατότητα εμφανώς χάνεται και οι προοπτικές της χώρας επιβαρύνονται σοβαρά, εκτός κι αν υπάρξουν σοβαροί ομοσπονδιακοί δημοσιονομικοί διακανονισμοί που θα αναλάβουν να εκπληρώσουν έναν αναδιανεμητικό ρόλο (...). Αν μια χώρα ή μια περιοχή δεν έχει τη δυνατότητα να υποτιμήσει το νόμισμά της και δεν επωφελείται από ένα σύστημα δημοσιονομικών μεταβιβάσεων, δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να σταματήσει μια διαδικασία σωρευτικής και ακραίας ύφεσης η οποία θα οδηγήσει στο τέλος στη μετανάστευση ως το μόνο εναλλακτικό δρόμο στη φτώχεια ή την πείνα". (Wynne Godley, Maastricht and All That. LRB,Vol 14. Nο 19 1992).

Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου 2012

Ζάπινγκ στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες

Τετάρτη 29 Αυγούστου 2012: άλλη μια μέρα χτες με το δραματικό σήριαλ της Ευρωζώνης σε πλήρη εξέλιξη και να τι θα βλέπαμε αν πηδάγαμε από πρωτεύουσα σε πρωτεύουσα.

Αθήνα: όλοι περίμεναν χτες τις ανακοινώσεις της πολυαναμενόμενης σύσκεψης των πολιτικών αρχηγών, που υποτίθεται ότι θα οριστικοποιούσε το πακέτο δημοσιονομικών περικοπών 11.5 δις ευρώ που προβλέπει για φέτος το δεύτερο μνημόνιο. Σαμαράς, Βενιζέλος και Κουβέλης συναντήθηκαν πράγματι με τον υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα, τα είπαν για δυο ολόκληρες ώρες αλλά βγήκαν έξω λέγοντας καθένας τους κάτι διαφορετικό. Ο ΥΠΟΙΚ Γιάννης Στουρνάρας μας είπε ότι το πακέτο έχει κλείσει, τα βασικά μέτρα έχουν οριστικοποιηθεί και μένουν ανοιχτά μόνο κάποια ‘ελάσσονα ζητήματα’, όπως τα αποκάλεσε – για να παραδεχτεί βεβαίως αργότερα ότι τα ‘ελάσσονα’ δεν ήταν καθόλου ‘ελάσσονα’ αφού παραμένει ορθάνοιχτο το μείζον ζήτημα των περικοπών στα ειδικά μισθολόγια (διπλωματών, δικαστών, ενστόλων, αρχιερέων, γιατρών του ΕΣΥ και πανεπιστημιακών). Ο Βενιζέλος πάλι μας είπε ότι οι πολιτικοί αρχηγοί δεν μπήκαν στις λεπτομέρειες του πακέτου και ότι χρειάζεται εξειδίκευση των μέτρων – άρα, δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής εξειδίκευση; Και ο Φώτης Κουβέλης δήλωσε ότι η προσπάθεια να εξευρεθούν τα 11,5 δις ευρώ συνεχίζεται, πρόσθεσε όμως ότι ο ίδιος έχει θέσει κόκκινες γραμμές σε ό,τι αφορά τις οριζόντιες περικοπές ώστε να μην έχουμε ‘περαιτέρω μάτωμα της ελληνικής κοινωνίας’ – τώρα μάλιστα… Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Α. Σαμαράς, από την πλευρά του, εξέφρασε δια ‘συνεργατών’ την κατανόησή του για τις δυσκολίες των κυβερνητικών εταίρων και για τη θέση τους έναντι των ψηφοφόρων τους αλλά και την πεποίθησή του ότι θα υπάρξει συμφωνία γιατί η προσπάθεια έχει ‘εθνικά χαρακτηριστικά’, όπως είπε, και είναι πάνω από κόμματα.
 Α ναι, στην Αθήνα  είχαμε κι εκείνη την απίστευτη διαρροή του Υπουργείου Οικονομικών περί επιβολής ενός νέου φόρου, του λεγόμενου τέλους ακινησίας ΙΧ στις εκατοντάδες χιλιάδες των ιδιοκτητών αυτοκινήτων που έχουν καταθέσει πινακίδες επειδή δεν είχαν να πληρώσουν τα τέλη κυκλοφορίας!… Ειπώθηκε μάλιστα ότι αυτό το νέο τέλος σκέφτονται να είναι στο μισό των τελών κυκλοφορίας!… Κι ο κόσμος τρελάθηκε!..  Τι καταπληκτική ιδέα, είπαμε όλοι, αντάξια της επιβολής του χαρατσιού της ΔΕΗ αδιακρίτως επί φτωχών και πλουσίων και των τεκμηρίων κατοικίας ακόμη και επί των μη επιδοτούμενων ανέργων. Το βράδυ βέβαια το διέψευσαν… Καλά…

Μαδρίτη: το προχτεσινό αίτημα διάσωσης της Καταλονίας πέρασε στα πρωτοσέλιδα του χθεσινού ισπανικού Τύπου, μαζί με τα νέα αρνητικότερα των προηγούμενων νούμερα για την οικονομία που έδωσε στη δημοσιότητα η στατιστική υπηρεσία διαπιστώνοντας ύφεση 1.3% στο δεύτερο τρίμηνο. Καημένη Ισπανία, ακολουθείς την τύχη της Ελλάδας με μεγάλα βήματα, αναφωνήσαμε εμείς από την Αθήνα βλέποντας τα νούμερα για την φυγή των καταθέσεων από τις ισπανικές τράπεζες που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε χτες στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι καταθέσεις των ισπανικών τραπεζών μειώθηκαν το μήνα Ιούλιο σε 1.51 τρις ευρώ: η φυγή κεφαλαίων ήταν συγκεκριμένα της τάξης των 75 δις ευρώ, ή 4.7% διαρροή έναντι του μηνός Ιουνίου.
 «Η Καταλονία έχει πρόβλημα ρευστότητας, δεν μπορεί να διαχειριστεί τις λήξεις του χρέους της κι αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε όλοι μας σε αυτή τη χώρα», δήλωσε ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι. Η Μαδρίτη θα χρηματοδοτήσει βεβαίως την Καταλονία από το ειδικό ταμείο ρευστότητας για τη στήριξη των περιφερειών της – με χρήματα που θα περάσουν άραγε στο ισπανικό δημόσιο χρέος; Αυτό η κυβέρνηση Ραχόι το αφήνει θεληματικά ασαφές – ζητώντας της να λάβει κι άλλα μέτρα λιτότητας. Παράλληλα, όμως φαίνεται ότι ο συντηρητικός Ισπανός πρωθυπουργός θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί την ανάγκη της Καταλονίας για διάσωση προκειμένου να περιορίσει την πολιτική και οικονομική της αυτονομία.

Βερολίνο: η Γερμανίδα καγκελάριος Αγγέλα Μέρκελ συνάντησε χτες τον τεχνοκράτη Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι. Μετά βγήκαν οι δυο τους σε κοινή συνέντευξη Τύπου και μας είπαν μια από τα ίδια παραμύθια: ότι η Ευρωζώνη κάνει πρόοδο στην αντιμετώπιση της κρίσης, ότι τα σκληρά μέτρα λιτότητας και μεταρρυθμίσεων που επιβάλλονται στο Νότο αρχίζουν να δίνουν θετικά αποτελέσματα, ότι είναι πεπεισμένοι πως ο δρόμος της λιτότητας και των μεταρρυθμίσεων είναι ο σωστός, ότι με όλα αυτά θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα  της Ευρώπης σαν συνόλου και όλα αυτά τέλος πάντων τα γνωστά που ποσώς ενδιαφέρουν τους ανέργους ή τους δανεισμένους επιχειρηματίες της Ιταλίας οι οποίοι με την κρίση είδαν τη ζωή τους να τινάζεται στον αέρα. Η χθεσινή συνάντηση Μέρκελ-Μόντι ήταν στα πρότυπα των συναντήσεων Μέρκελ-Ολάντ και Μέρκελ-Σαμαρά, δηλαδή δεν είχε είδηση ούτε νέες ανακοινώσεις, άρα μάλλον εντάσσεται σε έναν γύρο ‘διπλωματίας της κρίσης’ που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στη γερμανική πρωτεύουσα με στόχο να εμπνεύσει αυτοπεποίθηση στην Ευρώπη και εμπιστοσύνη στις αγορές. Εν αναμονή βεβαίως της κρίσιμης απόφασης του γερμανικού συνταγματικού δικαστηρίου για τη νομιμότητα των ευρωπαϊκών μηχανισμών διάσωσης στις 12 Σεπτεμβρίου αλλά και του πρώτου συμβουλίου της ΕΚΤ στις 6 Σεπτεμβρίου, όπου αναμένεται πως ο Μάριο Ντράγκι θα κάνει τις πολυαναμενόμενες ανακοινώσεις του για τα σχέδια της ΕΚΤ ως προς τον έλεγχο του κόστους δανεισμού της Ισπανίας και της Ιταλίας.

Φραγκφούρτη: χτες ο Μάριο Ντράγκι έκανε κάτι σχετικά ασυνήθιστο για πρόεδρο της ΕΚΤ. Έγραψε ένα σχόλιο στη γερμανική εφημερίδα Ντι Τσάιτ, με το οποίο κάρφωσε εμμέσως πλην σαφώς το μεγάλο αφεντικό της Budesbank Γιενς Βάιντμαν κατηγορώντας τον για αντιευρωπαϊκή συμπεριφορά.Η ΕΚΤ «πάντα θα ενεργεί στο πλαίσιο της εντολής της», σημείωσε χαρακτηριστικά στο σχόλιό του ο Μάριο Ντράγκι. «Παρά ταύτα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η εκπλήρωση της εντολής μας  απαιτεί μερικές φορές από μας να πηγαίνουμε πέρα από τα τυπικά νομισματικά εργαλεία. Η ΕΚΤ δεν είναι πολιτικός θεσμός. Αλλά είναι δεσμευμένη στις ευθύνες της ως θεσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως τέτοιος, δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ την αποστολή μας να εγγυηθούμε ένα σταθερό και ισχυρό νόμισμα. Τα τραπεζογραμμάτια που εκδίδουμε φέρουν την ευρωπαϊκή σημαία και είναι ένα ισχυρό σύμβολο της ευρωπαϊκής ταυτότητας». Με τον τρόπο αυτό ο πρόεδρος της ΕΚΤ απαντούσε με έναν ασυνήθιστα επίσημο τρόπο σε  συνέντευξη του Βάιντμαν στο περιοδικό Der Spiegel της 26ης Αυγούστου, στην οποία ο πρόεδρος της γερμανικής κεντρικής τράπεζας δήλωνε αντίθετος στις αγορές ομολόγων της ΕΚΤ επειδή, είπε, αυξάνουν την εξάρτηση των κρατών από την κεντρική τράπεζα και δεν λύνουν την κρίση χρέους της Ευρωζώνης. Τουτέστιν η διαμάχη Ντράγκι-Βάιντμαν σχετικά με το δέον γενέσθαι για τη στήριξη της Ισπανίας και της Ιταλίας από την ΕΚΤ κλιμακώνεται εν όψει του διοικητικού συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας της 6ης Σεπτεμβρίου και περιμένουμε με ενδιαφέρον να δούμε αν και πώς θα ξεσπάσει…


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου